सुपमा गहु उत्पादन ११ प्रतिशतले वृद्धि

सुपमा गहु उत्पादन ११ प्रतिशतले वृद्धि

कैलाली, वैशाख ३१ । सुदूरपश्चिममा गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष गहुँको उत्पादन बढेको छ । क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका अनुसार करिब ११ दशमलव ६ प्रतिशतले उत्पादन बढेको हो।

यस वर्ष क्षेत्रभरी १ लाख ४६ हजार १ सय ८९ हेक्टर क्षेत्रमा गहु खेती गरिएकोमा ३ लाख ४ हजार ६ सय ३४ मेट्रिकटन उत्पादन भएको तथ्यांक क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयले संकलन गरेको छ । खडेरीका कारण कृषि उत्पादनमा उल्लेख्य ह्रास आएको गत वर्ष २ लाख ७२ हजार मेट्रिकटन गहुँ उत्पादन भएको थियो । गएको वर्ष १ लाख ४५ हजार ९ सय ३४ हेक्टरमा गहुँ खेती गरिएको थियो ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा उत्पादन बढेको देखिए पनि समग्र उत्पादकत्व बढ्न नसकेको कृषि प्राविधिकहरुले बताएका छन् । आर्थिक वर्ष २०७१÷०७२ मा प्रतिहेक्टर २ मेट्रिकटन, गत आर्थिक वर्ष १ दशमलव ९ र यस वर्ष २ दशमलव १ मेट्रिकटन प्रतिहेक्टर उत्पादकत्व रहेको निर्देशनालयले जनाएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७१÷०७२ मा १ लाख ४७ हजार ७२ हेक्टरमा गहुँ खेती गरिएकोमा २ लाख ९४ हजार १ सय ४४ मेटिकटन गहु“ उत्पादन भएको तथ्यांक निर्देशनालयसंग छ । लामो खडेरीका कारण गएको वर्ष उत्पादन ह्वात्तै घट्नु र यस वर्ष मौसम अनुकुल हुनु उत्पादन बढ्नुको मुख्य कारण मानिएको छ ।

हिउँदमा बालीका लागि आवश्यक छिटपुट वर्षा हुनु, उन्नत जातको बीउको प्रयोग बढ्नु, गहुँ खेतीको क्षेत्र विस्तार हुनु, बीउ, मलको सहज उपलब्धता हुनुजस्ता कारणले उत्पादकत्व केही बढेको क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका निर्देशक डाक्टर नरहरिप्रसाद घिमिरेले बताए ।

‘दार्चुला, बैतडी, डोटीलगायत केही जिल्लामा पाकेको बालीमा असिनाले क्षति नगरेको भए उत्पादन अझ बढ्ने थियो ।’ डाक्टर घिमिरेले भने–‘असिनाले क्षति गरे पनि यस वर्ष उत्पादकत्व राम्रो देखिएको छ ।’

उन्नत जातको बीउ प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने सचेतता कृषकमा बढेको निर्देशक घिमिरेले बतँए । यस्तै गहुँ बालीको उत्पादकत्व वृद्धि गर्ने लक्ष्यका लागि कैलालीका चार वटा गाविसमा लागू भएको सुपरजोन कार्यक्रमले लक्षित गाविसबाहेक अन्य ठाउँका किसानमा पनि उन्नत जातको बीउ, मलखाद प्रयोगबारे सचेतता बढाउन मद्दत पुगेको उनले बताए ।

डब्लुके–१२०४, गौतम, धौलागिरीलगायत उन्नत जातको बीउको प्रयोग बढिरहेको उल्लेख गर्दै निर्देशक घिमिरेले एउटै बीउ धेरै वर्षसम्म लगाउने प्रवृति भने बढी देखिएको बताए ।

निर्देशक घिमिरेका अनुसार सुदूरपश्चिमको तराईमा करिब ७० प्रतिशत, मध्य पहाडमा ४०–४५ प्रतिशत तथा उच्च पहाडी क्षेत्रमा ३० प्रतिशत उन्तन बीउको प्रयोग हुने गरेको छ ।

गत वर्षको तुलनामा दार्चुलामा ३९, डोटीमा ११ दशमलव २, बझाङमा १० दशमलव ६, डडेल्धुरामा ३५, अछाममा ११, बैतडीमा ५०, बाजुरामा १९, कञ्चनपुरमा ३ दशमलव ५ र कैलालीमा ५ प्रतिशतले उत्पादन बढेको क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयका प्राविधिक सहायक सरिता पन्तले जानकारी दिईन ।

यस वर्ष दार्चुलामा ८ हजार ४ सय ६९ मेट्रिकटन, डोटीमा २२ हजार ६ सय ८७, बझाङमा १४ हजार ८ सय ३६, डडेल्धुरामा २३ हजार ५ सय ५४ तथा अछाममा २३ हजार ३ सय २१ मेट्रिकटन गहुँ उत्पादन भएको प्राविधिक सहायक पन्तले बताइन ।

यस्तै बैतडीमा ३६ हजार ३ सय ३४ मेट्रिकटन, बाजुरामा ५ हजार ४ सय ७३, कञ्चनपुरमा ७८ हजार १ सय ८ तथा कैलालीमा १ लाख १८ हजार ६३ मेट्रिकटन गहुँ यस वर्ष उत्पादन भएको निर्देशनालयले जनाएको छ । कृषि बाली उत्पादनका दृष्टिले उर्बर मानिने कैलाली सबै भन्दा बढी ३४ हजार ५ सय ३० हेक्टर क्षेत्रमा गहुँ खेती गरिन्छ । यस्तै कञ्चनपुरमा ५१ हजार २ सय ५३ हेक्टर, दार्चुलामा ५ हजार ९ सय ६५, डोटीमा १४ हजार २ सय ८०, बझाङमा १० हजार ९ सय ८२ र डडेल्धुरामा ८ हजार ७ सय २४ हेक्टरमा यो वर्ष गहुँ खेती गरिएको थियो ।

यसैगरी अछाममा १४ हजार ५ सय ८० हेक्टर, बैतडीमा ३० हजार ९ सय र बाजुरामा सबै भन्दा कम ४ हजार ९ सय ७५ हेक्टरमा गहुँ खेती भएको निर्देशनालयले जनाएको छ । अधिकांश भूभागमा सिंचाई सुविधा नपुगेकाले सिंचाईका लागि आकाशे पानीको भर पर्नुपर्ने अवस्था रहेको छ ।

गत वर्ष लामो खडेरीका कारण बाली सुकेको थियो भने खडेरीले खोलानालामा पानी सुकेपछि सिंचाई सुविधा भएका कतिपय क्षेत्रमा पनि किसानले सिंचाई गर्न पाएका थिएनन् । सिंचाई सुविधा विस्तार हुनसके उत्पादकत्व बढ्ने कृषि प्राविधिकहरुको भनाई छ ।

क्षेत्रीय कृषि निर्देशक डाक्टर घिमिरेले उत्पादकत्व बढाउनका लागि उन्नत जातको बीउ प्रयोग बढाउन कषक पाठशाला, विभिन्न कार्यक्रम आदिमार्फत किसानलाई सचेत गराउने गरिएको बताए । यस्तै कृषि सेवा केन्द्रहरुमार्फत उचित समयमा मलखाद, सिंचाई आदि प्राविधिक ज्ञान, सहयोग पनि प्रदान गर्ने गरिएको बताए ।

कृषिलाई आधुनिक र व्यवसायिक बनाएर उत्पादकत्व बढाउन सके यस क्षेत्रका लागि गहुँको आयात गर्नु नपर्ने कतिपयको भनाई छ । सुदूरपश्चिममा वर्षेनी लाखौं रुपैया मूल्य बराबरको अन्न आयात हुने गरेको छ ।

लिटरमा ७ रुपैयाँले घट्यो पेट्रोलको मूल्य

काठमाडौं । नेपाल आयल निगमले पेट्रोल, मट्टितेल र डिजेलको मूल्य घटाएको छ । बुधबार बसेको निगम सञ्चालक समिति बैठकले पेट्रोलमा प्रतिलिटर ७ र मट्टितेल तथा डिजेलमा प्रतिलिटर छ रुपैयाँ मूल्य घटाउने निर्णय गरेको हो। बढेको मूल्य बुधबार राति १२ बजेदेखि लागू हुनेछ ।

नीति तथा कार्यक्रम कार्यान्वयन हुने गरी बजेट आउँछ : अर्थमन्त्री पुन

काठमाडौं । अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले नीति तथा कार्यक्रममा लेखिएका विषय बजेटमा समेटेर कार्यान्वयन गर्ने परिस्थिति बनाउने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।  बुधबार नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमा समेटिनुपर्ने विषयमा सुझाव दिन आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै अर्थमन्त्री पुनले यस्तो बताएका हुन् । उनले नीति र कार्यक्रमलाई बजेटबाट समेट्न हरप्रयास लाग्ने पनि उल्लेख गरे । अर्थमन्त्री पुनले ‘स्लो डाउन’मा रहेको आर्थिक अवस्थालाई सरकारले चलायमान बनाउने र सबैको मनोवल उच्च बनाउने बजेट ल्याउने बताए । मुलुकमा व्यवसाय र उद्यममैत्री वातावरण बनाउने नीति सरकारको रहेको उनको भनाइ थियो । व्यवसायीहरूले सम्पत्तिको रक्षा र सुरक्षाका विषयमा प्रश्न उठेको भन्दै निजी क्षेत्रको मनोबल कमजोर बनाउने नीति नलिने स्पष्ट पारे । अर्थतन्त्रमा देखिएको शिथिलतामा सुधार ल्याउन सकिने बताए ।

घटेर बन्द भयो नेप्से, कारोबार कति ?

काठमाडौं । बुधबार नेप्से परिसूचक घटेर बन्द भएको छ। पछिल्ला ४ कारोबार दिनदेखि उकालो लागिरहेको नेप्से परिसूचक यस दिन भने घटेर बन्द भएको हो। यस दिन नेप्से परिसूचक ९.५४ अंक घटेर २०१७.९७ विन्दुमा झरेको छ। त्यसैगरी, यस दिन सेन्सेटिभ इण्डेक्स २.१७ अंक, फ्लोट इण्डेक्स ०.७५ अंक र सेन्सेटिभ फ्लोट इण्डेक्स ०.७८ अंक घटेको छ। नेप्सेसँगै यस दिन कारोबार रकम पनि घटेको छ। अघिल्लो कारोबार दिन ४ अर्बभन्दा बढीको शेयर खरिदबिक्री भएको बजारमा यस दिन ३१५ स्टकको ५५ हजार ८६२ पटकको कारोबारमा ३ अर्ब ७० करोड ८४ लाख रुपैयाँबराबरको ८४ लाख ९० हजार कित्ता शेयर खरिदबिक्री भएको छ। यस दिन दुई स्टकको शेयर सकारात्मक सर्किट लेभलमा कारोबार भएको छ। यस दिन उपकार लघुवित्त वित्तीय संस्था र युनिक नेपाल लघुवित्तको शेयर सकारात्मक सर्किट लेभलमा कारोबार भएको हो। त्यस्तै, यस दिन माण्डु हाइड्रोपावरको शेयरमूल्य ६ प्रतिशत बढेको छ भने बुद्धभुमि नेपाल हाइड्रोपावरको शेयरमूल्य साढे ५ प्रतिशतभन्दा बढी बढेको छ। यस दिन गुराँस लघुवित्त वित्तीय संस्थाको शेयर भने नकारात्मक सर्किट लेभलमा कारोबार भएको छ। सो लघुवित्तको शेयरमूल्य यस दिन २३७ रुपयाँ ७० पैसा घटेर २ हजार १३९ रुपैयाँ ३० पैसामा अन्तिम कारोबार भएको छ। कारोबार रकमका आधारमा यस दिन पिपुल्स पावर शीर्ष स्थानमा रहेको छ। सो कम्पनीको यस दिन ११ करोड ८९ लाख रुपैयाँ बराबरको शेयर खरिदबिक्री भएको छ। त्यस्तै, यस दिन नेपाल फाइनान्सको करिब ११ करोडको शेयर किनबेच भएको छ भने सांग्रिला डेभलपमेन्ट बैंकको करिब ८ करोडको शेयर कारोबार भएको छ। १३ उपसमूहमध्ये यस दिन ३ उपसमूहको परिसूचक बढेको छ भने १० उपसमूहको परिसूचक घटेको छ। यस दिन उत्पादन तथा प्रशोधन उपसमूहको परिसूचक १.४० प्रतिशत, व्यापार उपसमूहको परिसूचक १.१६ प्रतिशत र म्युचुअल फण्ड उपसमूहको परिसूचक ०.१७ प्रतिशत बढेको छ। यस दिन विकास बैंक उपसमूहको परिसूचक सर्वाधिक ०.९६ प्रतिशत घटेको छ।

नीति तथा कार्यक्रम आशा जगाउन सक्ने आएको छ : उद्योग वाणिज्य महासंघ

काठमाडौं । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले सरकारले ल्याएको नीति तथा कार्यक्रम बजेटमा समावेश गर्न सके आशा जगाउने प्रक्रिया दिएको छ । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले सदनमा प्रस्तुत नीति तथा कार्यक्रम बजेटमा समावेश गर्न सके आशा जगाउने प्रतिक्रिया दिएका हुन्। मंगलबार राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले संसद्‍को संयुक्त बैठकमा आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम प्रश्तुतपछि सञ्चारकर्मीहरुसँग प्रतिक्रिया दिँदै यस्तो प्रतिक्रिया दिएका हुन् । अध्यक्ष ढकालले नीति तथा कार्यक्रमका प्रतिवद्धता अनुसार सरकारले बजेट ल्याए निजी क्षेत्र सकारात्मक रहेको बताए । उनले नीति तथा कार्यक्रम राम्रो भए पनि सरकारले गर्ने कार्यान्वयनमा भर पर्नुपर्ने बताए। अध्यक्ष ढकालले सरकारले नीति तथा कार्यक्रममा निजी क्षेत्रसँग सहकार्य गर्ने धेरै कार्यक्रमहरु ल्याएको बताए । उनले सरकारले नीति तथा कार्यक्रममा कृषि र उत्पादनलाई प्राथमिकता राखिनु सकारात्मक भएको बताए। उनले बजेटमा सम्बोधन गरी कार्यान्वयनमा लैजानसके आशा जगाउने खालको कार्यक्रम रहेको बताए। अध्यक्ष ढकालले सरकारले नीति तथा कार्यक्रमको प्रतिवद्धता र अर्थतन्त्रमा देखिएको शिथिलता हटाउने गरी अब बजेट आउनु पर्ने उल्लेख गर्नुभयो ।

लोकप्रिय